KUTEM'in Bu Yılki Enerji Günü Teması 'Güneş Yakıtları' Oldu

Koç Üniversitesi’nin Rumelifeneri Kampüsü’nde gerçekleştirilen ve bu yılki ana teması güneş yakıtları olan konferansta, proses güçlendirme yoluyla enerji verimindeki artışın tartışıldığı workshoplar da düzenlendi. Açılış konuşmasını Koç Üniversitesi Araştırma ve Geliştirmeden Sorumlu Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İrşadi Aksun ve KUTEM Direktörü Prof. Dr. Can Erkey’in yaptığı toplantıda, enerji sektörünün önde gelen temsilcileri bir araya geldi.

Koç Üniversitesi ve Tüpraş işbirliğiyle kurulan Türkiye’nin özel sektör destekli ilk enerji merkezi Koç Üniversitesi Tüpraş Enerji Merkezi (KUTEM), giderek artan enerji ihtiyacına yönelik alternatifler doğrultusunda, her yıl “KUTEM Enerji Günü” adı altında düzenlenen etkinlik dizilerine ev sahipliği yaparak, yeni enerji teknolojilerinin keşfine imkan sunuyor.

Koç Üniversitesi Tüpraş Enerji Merkezi (KUTEM) bu yıl güneş enerjisi konusunu ele alırken, Enerji Günü başlıklı konferansta yenilikçi teknoloji imkanları tartışıldı. Açılış konuşmasını Koç Üniversitesi Araştırma ve Geliştirmeden Sorumlu Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İrşadi Aksun ve KUTEM Direktörü Prof. Dr. Can Erkey’in yaptığı etkinliğin bu yılki ana konuşmacısı ise küresel enerji problemlerinin teknik çözümleri üzerine araştırmalar yapan Danimarka Teknik Üniversitesi’nden Doç. Dr. Peter C. K. Vesborg oldu.

Koç Üniversitesi Araştırma ve Geliştirmeden Sorumlu Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İrşadi Aksun, araştırmaların fosil yakıtların 2050 yılına kadar yüzde 70 oranında devam edeceğini ortaya koyduğunu, bunun üzerine fosil enerjilerin daha verimli ve çevreci kullanılması amacıyla Tüpraş ile birlikte bir merkez kurma düşüncesinin oluştuğunu söyledi. KUTEM’in 2012 yılından beri faaliyet gösterdiğini belirten İrşadi Aksun, Tüpraş ile yapılan çalışmaların önemine işaret ederek şöyle devam etti: “KUTEM ile güzel bir altyapı oluşturduk ama asıl önemli olan bunun devamı. Umuyorum ki, gelecek 5 yılda, KUTEM’i kamunun ve sanayinin desteğiyle sadece Türkiye'nin değil, dünyanın önemli merkezlerinden biri haline getiririz. Sanayi işin içine girmezse, bu merkezlerin etkisi daha az olur.”

Tüpraş Genel Müdürü İbrahim Yelmenoğlu ise konuyla ilgili açıklamasında: “İçinde bulunduğu rekabetçi ortamda zamanın ruhunu yakalamanın, uzun vadeli stratejilere odaklanmak, riskleri etkin biçimde yönetmek ve teknolojik yetkinliğe ulaşmaktan geçtiğine inanan Tüpraş, Ar-Ge çalışmaları ile teknolojisini üreten rafineri şirketi olma hedefine hızla ilerliyor. Ar-Ge stratejisi çerçevesinde üniversiteler, araştırma merkezleri ve sanayi ile gerçekleştirilecek ortak çalışmalar sonrasında ortaya çıkacak bilgi birikimi, şirketin sürdürülebilir başarısı ve geleceği için büyük önem taşıyor. Hem sanayi hem de üniversiteler için katma değer oluşturan bu sistemle, öğrencilerin projelerde deneyim kazanması sağlanıyor. Tüpraş’ın rafinasyon ve yakıt üzerine yaptığı çalışmalar ile daha geniş perspektifte enerji alanındaki yaptığı çalışmalar, üniversite bilimsel bakış açısıyla harmanlanarak zenginleşirken, bu yıl güneş enerjisine yönelik konuların ele alındığı “Enerji Günü” konferansının bir parçası olmak Tüpraşlılara heyecan veriyor” dedi.

Enerji Günü Konferansı'nda konuşmacı olarak yer alan Danimarka Teknik Üniversitesi’nden Doç. Peter C. K. Vesborg dünyadaki enerji problemleri, enerji sektörünün genel görünümü, güneş enerjisi, enerji saklama ve depolama, yapay fotosentez, enerji kaynaklarının sürdürülebilirliği ve enerji politikaları üzerine bir sunum yaptı. Dünyanın enerji ihtiyacının artarak devam edeceğini kaydeden Vesborg, dünyada yeterli enerji kaynağı bulunduğuna ve fakat bu kaynakları kullanmanın maliyetinin yüksek olduğuna değindi. Peter C. K. Vesborg tek bir enerji kaynağı üzerinden ilerlemenin doğru olmayacağının, kaynakları dengeli bir şekilde kullanmak gerektiğinin altını çizdi.


Peter C. K. Vesborg, global problemlerin teknik çözümleri üzerine araştırmalarını yaptığı Danimarka Teknik Üniversitesi’nde (DTU) doçenttir. Vesborg aynı zamanda güneş yakıtları üretimi ve güneş enerjisinin depolanması üzerine teknolojiler geliştiren VILLUM Sürdürülebilir Yakıt ve Kimyasallar Bilimi Merkezi’nin üyesidir. Vesborg doktora derecesini 2010 yılında uygulamalı fizik alanında DTU’dan aldı. Kazandığı FTP bursuyla, Standford Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nde doktora sonrası çalışmalarını yaptıktan sonra 2012 yılında DTU Fizik Bölümü’ne öğretim üyesi olarak geri döndü. Çalışmalarının ana konusu, özellikle güneş yakıtları sentezine vurgu yapacak şekilde, fotokataliz ve fotoelektrokatalizdir. Vesborg bu araştırmaları doğrultusunda güneş enerjisi ve gaz bulma konularında 2 firma kurmuştur.

Küresel enerji sorunları, stratejileri ve güneş yakıtlarına dair konuların ele alındığı ve enerji sektörünün önde gelen temsilcilerinin bir araya geldiği konferansta, yerli ve çevre dostu alternatif yakıt teknolojileri geliştirmeye, teknolojide dışa bağımlılığı azaltmaya ve enerji açığı probleminin çözümüne odaklanıldı.

Konferansta yeni geliştirilen enerji teknolojileri konusunda da önemli açılımlar aktarılırken, yeni bir platform oluşturmak üzere farklı alanlarda sürdürülebilir enerji teknolojilerine katkı sağlamış önemli kişiler ve organizasyonların katkısı da gündeme getirildi. Ayrıca KUTEM Enerji Günü kapsamında tüm dünyadaki güneş enerjisi araştırma girişimleri de paylaşıldı. Bu etkinlikler dizisi sürdürülebilir enerji teknolojilerinin sosyal gelişimi için çalışan Koç Üniversitesi ve TÜPRAŞ’ın girişimlerine de katkı sağlayacak.

KUTEM: Disiplinlerarası bir enerji merkezi

Enerji alanında araştırmalar yürüten KUTEM’de üç konu üzerine çalışmalar yürütülüyor. Bunlardan ilki olan fosil yakıt çalışmaları, yakıt üretim teknolojilerinin verimliliğinin artırılması, sera gazı emisyonlarının azaltılması için süreçlerin geliştirilmesi ve ithal teknolojilerin Türkiye’de üretilebilmesine yardımcı olmak üzerine odaklanacak. Bu şekilde, Türkiye’nin en önemli problemlerinden biri olan cari açığın düşürülmesine katkıda bulunulacak.

İkinci çalışma alanı biyoyakıtların, önümüzdeki 5-10 yılda Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynakları arasına girmesi öngörülüyor. Günümüzde kullanılan etanol gibi biyoyakıtlar gıda fiyatlarının yükselmesine, ormanlık alanların yok olmasına ve açlığa yol açıyor. Bunun engellenebilmesi için KUTEM, gıda olarak tüketilmeyen biyokütlelerden yakıt elde edilmesi için yosunlar, orman atıkları ve çabuk büyüyen sazlardan enerji elde edilmesi için araştırma programları oluşturacak. KUTEM’in bir diğer çalışma alanı güneş yakıtları. Dünyada fosil yakıtların tükenmesinden sonra güneş enerjisini kullanarak sudan yakıt elde etmenin yollarını bugünden araştırmaya başlayacak olan KUTEM’de, bu tip güneş yakıtlarının ekonomik şekilde üretimi için teknolojiler geliştirilmesi üzerine araştırmalar yürütülecek. KUTEM’de yürütülmekte olan projeler:

Sera gazı emisyonlarının azaltılması,
Yakıt üretim teknolojilerinin verimliliğinin artırılması,
İthal yakıt üretim teknolojilerin Türkiye’de üretilmesi,
Enerji giderlerinin azaltılması amaçlı rafineri ve rafinerideki ünitelerin optimizasyonu,
Donmayan asfalt geliştirilmesi çalışmaları
Mikroalglerden biyodizel elde edilmesi,
Gıda kaynağı olmayan biyokütlelerden biyoetanol üretimi.
Fotokatalitik yöntemlerle suyun güneş enerjisi ile ayrıştırılması ve hidrojen üretimi,
Yapay fotosentez yoluyla karbondioksit ve suyun hidrokarbon yakıtlara dönüştürülmesi
KUTEM ayrıca üniversitede yakıt dışında kalan ısı yalıtımı ve enerji verimliliği gibi enerji alanındaki araştırmalara da destek sağlamayı planlıyor.